Phủ men hay tráng men cho đồ gốm sứ là một trong những công đoạn để tạo nên một sản phẩm gốm sứ hoàn chỉnh. Hiện nay, có rất nhiều loại men gốm được sử dụng để giúp tạo nên những sản phẩm gốm sứ với hình dáng và mẫu mã khác nhau. Hãy cùng Bát Tràng mỹ nghệ tìm hiểu về các loại men gốm sứ Bát Tràng hiện nay trong bài viết dưới đây.

Men gốm sứ là gì?

Men gốm là một lớp cực mỏng được tráng ở lớp ngoài của xương gốm sau khi đã được tạo hình và có chiều dày từ 0,15–0,4 mm. Nó được xem là lớp thuỷ tinh giúp cho bề mặt của các sản phẩm gốm sứ trở nên nhẵn bóng và có giá trị thẩm mỹ hơn.

Men gốm tuy bản chất là thủy tinh nhưng lại có thành phần hỗn hợp tạo nên nó không giống với thuỷ tinh với những chất Li2O, Na2O, K2O, PbO, B2O3, CaO, ZnO, MgO, Al2O3, Fe2O3, SiO2...

Các loại men gốm Bát Tràng phổ biến hiện nay

Lớp men gốm này quyết định nhiều đến chất lượng và mẫu mã đồ gốm sứ. Trong nhiều năm làm gốm nghệ nhân Bát Tràng đã cho ra đời nhiều loại men gốm khác nhau như:

Men hỏa biến

Là loại men được tao ra do sự tương tác hóa học giữa oxit sắt và titan cùng với nhiệt. Là tinh hoa của nghệ thuật chỉnh nhiệt độ khi nung, mỗi sản phẩm đều có màu sắc khác nhau (tuy tương tự nhưng chúng không giống nhau 100%), và màu trên sản phẩm là màu của men tạo ra chứ không phải do màu pha như các loại men khác. Nói một cách thì men hỏa biến sẽ cho ra các sản phẩm độc đáo và độc nhất vô nhị, không sản phẩm nào giống sản phẩm nào.

Men rạn Bát Tràng – mẫu men cổ, món đồ yêu thích của người phương Đông

Men rạn là một loại men gốm Bát Tràng độc đáo tạo ra do sự chênh lệch về độ co giữa xương gốm và men. Men rạn được coi là biểu tượng cho kỹ thuật tráng men danh bất hư truyền của làng gốm Bát Tràng .Cho đến nay các tài liệu gốm men cổ ở Việt Nam xác nhận mang men rạn chỉ được sản xuất tại lò gốm Bát Tràng từ khoảng cuối thế kỉ 16 và kéo dài tới đầu thế kỉ 20. . Men rạn thường được tráng trên bề mặt của lư hương, vò, bình vôi….

Men lam – màu men bền màu theo thời gian

Đây là loại men được sử dụng sớm nhất trên men gốm Bát Tràng từ thế kỉ 14. Men lam được tạo ra từ sự kết hợp giữa men gốm và Oxit cobalt. Men lam có sắc độ từ xanh chì đến xanh sẫm, xanh đen. Người thợ Bát Tràng sử dụng men lam để vẽ những tác phẩm nghệ thuật, những hoa trang trí nổi vô cùng độc đáo và đẹp mắt lên sản phẩm. Những chiếc bát, lọ, chân đèn gốm với những lối vẽ vô cùng tự do và phóng khoáng, chủ yếu là vẽ phong cảnh, hoa dây lá hay vẽ rồng.

Men trắng  – loại men gốm phổ biến nhất

Men trắng là loại men gốm được dùng phổ biến và rộng rãi nhất tại Bát Tràng. Để sản xuất được loại men này, những người nghệ nhân làm gốm phải đun ở nhiệt độ cao 1300 độ C; chính vì vậy, bề mặt men nhẵn và bóng, đặc biệt an toàn với người sử dụng trong việc đựng thức ăn. Đó cũng là lý do chúng ta thấy các bộ bát đĩa thường được tráng men trắng.

Ngoài màu trắng tinh, các nghệ nhân Bát Trang phối hợp màu men, nhiệt độ cho ra các sản phẩm màu men kem, men sữa… cũng tạo nên một nét riêng biệt của đồ men gốm Bát Tràng.

Men nâu – loại men gốm sở hữu lớp sần trên mặt

Men nâu mang lại một nét hoài cổ, dân giã; tuy không min như men trắng, nhưng men nâu lại sở hữu cho mình một lớp sần đặc trưng trên bề mặt của sản phẩm. Loại men này kết hợp một cách hoàn hảo với nội thất bằng gỗ hoặc phong cách gắn liền với làng quê, thiên nhiên.

Bên cạnh đó, loại men này còn được lấy cảm hứng giao thoa giữa nét hiện đại và cổ kính trong nhiều tổng thể kiến trúc. Không bóng bẩy như các loại men khác, men nâu cho cảm giác hơi sần, thô và mộc mạc. Đây trở thành nét khác biệt khiến nhiều người yêu thích loại men đặc biệt này.

Men ngọc

Men ngọc là màu xanh khi pha trộn giữa FeO và Fe2+. Có thể bị khử một phần về Fe. Trên thực tế, màu sắc của men ngọc thường ở nhiều trạng thái. Từ lục xám nhẹ đến lục ngả vàng.

Do đó, nghệ nhân phải tạo trước chất màu của men ngọc. Sau đó mới tiến hành phun màu ngọc lên bề mặt sản phẩm và tráng thêm một lớp men trong mới.

Trên đây là những loại men gốm sứ phổ biến trên thị trường gốm sứ hiện nay. Để biết thêm chi tiết hoặc mua các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng cao cấp quý khách có thể liên hệ hotline 0984997248 hoặc đặt hàng qua website Bát Tràng mỹ nghệ: https://battrangmynghe.vn/ để chọn lựa và được tư vấn chi tiết về các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng nhanh chóng nhất.